“OÁN TĂNG HỘI KHỔ”

Phải giải thích ngay và luôn, “Oán tăng hội khổ” có nghĩa là… Ghét ai đó gần chết mà vẫn phải ngày ngày kề cận, không thể tránh khỏi. Và hỡi ôi, cái sự “Ghét mà phải chịu đựng” này được… đường đường chính chính xếp một cách… danh giá trong ‘bảng xếp hạng’ Tám cái khổ lớn nhất một đời người, bao gồm Sinh – Lão – Bệnh – Tử – Yêu phải chia lìa – Oán ghét vẫn phải kề cận – Cầu mà không được – Lạc trong những điều thấy được.

Trên tường facebook nhà mình, mỗi ngày không thiếu một vài những status than phiền, bức xúc những người xung quanh, những người ta vẫn hay phải gặp gỡ và giao tiếp một cách mật thiết trong đời sống hàng ngày. Chương trình Thay lời muốn nói của tụi mình, số gần đây nhất còn có những thư khán giả mô tả hẳn những cảnh gia đình là những cái ‘mái lạnh’, nơi người người lạnh lùng với nhau, còn không thì gây gổ… Và hẳn là còn rất nhiều rất nhiều người nữa, không viết status thẳng thắn hoặc ý vị đăng lên facebook hay gửi thư cho TLMN, vẫn ngày ngày im lặng mà chịu đựng, cảm thấy buồn bực, hay sầu khổ, hay tức giận với cha mẹ, hay chồng hay vợ, hoặc con cái, hay thầy cô, bạn bè, hay đồng nghiệp, hay sếp…

Vậy mới thấy, cuộc đời đúng là cái ‘bể khổ’ 

Cái hồi đi qua Tây Tạng lần gần đây nhất, lắc lư trên một trục đường hoang vu đi từ Shigatse chuẩn bị lên đèo Karola để đến thị trấn Damxung, có một đoạn đường dài hai bên đường chỉ toàn những tảng đá tròn tròn, đủ kích cỡ. Nhớ lại anh hướng dẫn viên địa phương từng nói, nơi này thuở xa xưa từng là biển, có lẽ do trận đại hồng thủy khiến vật đổi sao dời, cái bãi biển thuở nảo thuở nào đã được trồi lên cao mấy ngàn mét, còn trơ ra mặt đáy với rất nhiều cát và đá, những tảng đá to đá nhỏ đủ kích cỡ nằm san sát bên nhau trong một sự chông chênh mà bằng an đến kỳ lạ. Nói là ‘kỳ lạ,’, vì tổng thể hàng chục hàng trăm ngàn tảng đá hòn đá to nhỏ ấy, tất cả đều trông rất chông chênh trên sườn dốc chênh vênh, như thể chỉ cần một cơn địa chấn nhỏ, một tảng đá bị trôi tuột dốc núi là hàng vạn hòn đá khác cũng sẽ theo nhau sầm sầm đổ xuống. Vậy mà kỳ diệu thay, chúng vẫn nằm yên lặng ở đây, san sát cạnh nhau trong thinh lặng, có lẽ là nhiều năm rồi.

Trời chiều ảm đạm, lại lạnh căm căm. Mình ngắm lũ đá ấy đến xuất thần, tự nhiên ý nghĩ trôi về với đời sống con người. Mới ngẫm thấy, thật ra đời sống này có lẽ cũng khác gì cái rừng đá mà mình đang thấy.

Những tảng đá lặng im ở rừng đá chênh vênh mà bền vững kia, có lẽ chúng nó hiểu, chỉ những tảng đá nào biết tự tìm cách tạo thế cân bằng tương đối, bản thân chúng mới còn tồn tại được, trên cái sườn dốc núi chênh vênh kia. Và có lẽ chúng cũng hiểu, nếu không cố gắng an ổn nằm cạnh nhau, chỉ cần một cơn địa chấn nhỏ, một hòn đá lăn tuột xuống, tất cả đều sẽ theo nhau sầm sầm đổ xuống.

Bạn à, chịu khó ngẫm kỹ hơn chút nữa bạn sẽ thấy, trên đời này nào có ai hoàn hảo. Những cá thể độc lập được (hay bị) xếp cạnh nhau trong cùng một môi trường, như gia đình, trường lớp, hay nơi làm việc… làm sao tránh khỏi những va chạm về cá tính, về sở thích, cả về quan điểm sống và làm việc. Bạn không ưa hoặc không thích một số những điều ‘không chịu nổi’ về một số những con người đang ở quanh bạn, thế bạn có bao giờ nghĩ rằng có thể những người ấy, họ có thể cũng đang… có điều không chịu nổi về bản thân bạn? Bạn cho rằng những người bạn không ưa là xấu, vậy bạn có chắc tất cả những điều ở bản thân bạn là hoàn toàn tốt, khiến cho người ta phải… ưa bạn?

Và quan trọng nhất, cho dù bạn có ghét cay ghét đắng một (hay nhiều) người nào đó mà vì một lý do nào đó bạn không thể tách rời khỏi họ, vậy thì bạn giữ sự ghét họ trong lòng để làm gì?

Như mình đã từng nói qua, trong mỗi con người ai cũng có những chỗ tốt và chỗ chưa được tốt, những điểm đáng yêu và những chỗ… khó ưa, mà tùy theo cá tính của mỗi người, của nền giáo dục người đó được hưởng, của môi trường người đó sống trước đây…, mà tỉ lệ tốt / chưa tốt, dễ thương / khó ưa này sẽ nhỉn lên hay thấp xuống. Quan trọng là, Bất Cứ Ai cũng có những điểm tốt, những điểm Dễ thương đó, bạn thấy không! Và, đàng nào bạn cũng không thể thoát khỏi mối quan hệ ràng buộc mà bạn đang có, nếu có thể, hãy cố gắng xóa nhòa đi, quên đi, đừng nhìn tới những chi tiết ‘khó ưa’ ở họ. Và thay vào đó, hãy cố gắng tập trung nhìn vào những điểm tốt, những điều dễ thương ta nhìn thấy ở họ, dẫu nó có ít ỏi đến cỡ nào đi nữa! Thậm chí, ngay cả ở một số người thoạt nhìn có vẻ… chưa thấy điểm nào dễ thương hay tốt đẹp, bạn cũng có thể khơi gợi được điều đó nếu bạn phát tâm và cố gắng, bởi như mình cũng từng nói, mỗi người đều có sẵn những ‘chủng tử thiện’ – những hạt mầm thiện lương trong người, mà có thể do điều kiện trước đó quá khắc nghiệt, cái mầm dễ thương đó nó… chưa mọc nổi, vậy thôi hà!

Nói đùa một chút cho vui, nhưng thật lòng mình nói. Hệt như những hòn đá cứ chông chênh xếp cạnh nhau trong những tư thế cân bằng vô cùng tạm bợ mà cũng vô cùng bền vững mà mình đã từng nhìn thấy, con người chúng ta – để có được một cuộc sống tương đối dễ chịu trong một cuộc đời đầy chông chênh và chằng chịt những mối quan hệ đa chiều mà ta không buông bỏ được, tốt nhất nên tự mình biết cách tìm cho ra những thế cân bằng tương đối cho những mối quan hệ quanh mình. Hãy biết tập quên đi những điều ít vui, tập tha thứ, và cố gắng tập trung nhìn vào những điểm tốt, khơi gợi những điều tốt ở những con người quanh bạn. Rồi bạn sẽ thấy, cuộc sống của bạn sẽ dần đi tới những cảm giác nhẹ nhàng hơn, dễ chịu hơn, bớt đi những ưu phiền của cái sự “Oán tăng hội khổ”.

Mà, đời người ngắn lắm. Mấy chục năm hữu hạn, trong khả năng có thể, hãy cho bản thân mình được trôi đi trong sự nhẹ nhàng cân bằng hết mức có thể, dẫu tất cả chỉ là tương đối. Chỉ cần một khoảnh khắc buông mất sự cân bằng tương đối ấy, nhiều khi hối tiếc cả một đời, cũng muộn.

(2.6.2017 – QH)

Đáng tiếc nhất, bãi đá đặc biệt ấy, buổi chiều hôm ấy mình không nhanh tay chụp ảnh lại được, do lúc đó mãi đắm chìm trong đó và… trầm tư tìm ra ‘thông điệp’ ẩn chứa trong sự chông chênh mà cân bằng lạ lùng kia. Do vậy, thay vào đó, muốn chia sẻ các bạn tấm ảnh này. Đó là hầu hết những gương mặt cùng đi trong chuyến đi vừa rồi của mình đến Tây Tạng. Mỗi người là một cá thể độc lập, nào ai dám chắc mình đã ‘ưa’ hết mọi điều trong cá tính của nhau. Vậy mà tất cả đều đã bỏ qua những ‘dị biệt’ hay ‘không đồng tình’ với nhau, để cho sự gắn kết và thương quý nhau trở thành sợi dây kết nối thật đặc biệt cho cả nhóm trong suốt hành trình. Ảnh chụp tại một cung đường hoang sơ lúc vừa qua khỏi bãi đá ^^, chuẩn bị vào con đèo Karola huyền thoại ^^ ^^