BƯỚC VÀO ‘THẾ GIỚI RIÊNG’ CỦA NHỮNG ĐỨA TRẺ, KHÔNG PHẢI LÀ ĐIỀU DỄ DÀNG…
[Lớp Định hướng cuộc sống cho Thanh thiếu niên Offline đầu tiên tại Phan Thiết 03-05/06/2022]
Đứa trẻ nào cũng có những ‘thế giới riêng’, và người lớn muốn bước được vào ‘thế giới’ ấy, không phải là điều dễ dàng…
Đầu tháng 6, tụi mình vừa trải qua ba ngày đồng hành cùng 30 bạn nhỏ trong lớp Định hướng cuộc sống cho Thanh thiếu niên Offline đầu tiên tại Phan Thiết 03-05/06/2022. Một lớp học với 30 học viên, 3 giáo vụ, 2 giáo viên giảng dạy. Một lớp học ít số lượng học viên, nhưng lại cần nhiều nhân lực chăm sóc nhất của chúng mình từ trước đến giờ. Một lớp học, với bao nhiêu diễn biến: từ những rụt rè, ngại ngùng, thậm chí là phản kháng ban đầu; đến mềm mỏng mở lòng, và sau cùng là gắn kết trong những sẻ chia…
Thú thật, lớp học này chỉ với 30 bạn nhỏ thôi nhưng lại tiêu tốn năng lượng, công sức của chúng mình nhiều hơn cả một lớp học vài trăm người lớn gấp mấy mươi lần. Bởi các con đang độ tuổi vừa lớn, trong những sôi nổi, năng động vẫn còn những rụt rè, nhạy cảm, khó chiều… và để bước vào thế giới của các con, để hiểu về các con, đó thật sự là một điều vô cùng khó khăn nếu các con không chịu mở lòng. Người lớn, dù có bao nhiêu tuổi, có uy quyền đến mức nào, thì sau cùng, vẫn phải ở ngoài vòng cho phép của tụi con mà thôi.
Chính vì vậy, lớp học này, không phải chỉ là những buổi dạy và học thông thường, mà hơn hết, tụi mình phải trở thành những người bạn của các con, trở thành một chỗ dựa tin tưởng để các con mở lòng, và sẵn sàng cho chúng mình chạm đến ‘thế giới riêng’ ấy. Và để làm được điều này, chúng mình – những người lớn, cũng phải làm mình bé lại, để có thể vui chơi, trò chuyện, từ đó có những định hướng cho tụi con thông qua những công cụ như Nhân số học, Points of You, hay card Knowdell và Mật mã Holland.
NHỮNG SẮC MÀU CÁ TÍNH …
Tụi con đến với lớp học trong những cách khác nhau. Có những em là con của các anh chị từng là học viên các lớp Nhân số học của chúng mình, được ba mẹ đăng ký cho tham gia. Cũng có những bé cùng ba mẹ đi học trong chuyến đi này. Cũng có bé ‘bị’ ba mẹ ép phải đi học,… và từ những ‘duyên khởi’ khác nhau như vậy, đã dẫn đến những cá tính và sự đón nhận khác nhau trong lớp học.
Quan sát tụi nhỏ ngay từ buổi học đầu tiên, tụi mình dễ dàng thấy được có hai đối tượng được chia ra khá rõ rệt: một là các em rất chăm chú lắng nghe, chịu khó ghi chép bài giảng một cách cẩn thận; và đối tượng còn lại chính là các em có thái độ không hợp tác, không ghi bài, không nghe giảng, thậm chí là gục mặt xuống bàn ngủ… mặc kệ những diễn biến xung quanh. Tụi nhỏ giáo vụ team mình nghiêm khắc có, mềm mỏng có, vậy mà cũng không cảm hóa được tí xíu nào những em thuộc nhóm đối tượng thứ hai này.
Mà, nếu quan sát kỹ hơn một tí, cũng sẽ dễ dàng nhận ra, các em ngoan ngoãn, chịu khó học hành đó thuộc nhóm những em TỰ NGUYỆN ĐI HỌC. Các con đã được đắm mình trong môi trường về Nhân số học, khi ba mẹ các con đã từng học qua các lớp Nhân số học trước đây, để rồi các con cũng phần nào cảm nhận được những lợi lạc của Nhân số học đối với đời sống của mình. Hoặc là các con đang gặp phải một vài bế tắc trong cuộc sống: bệnh tật, hoang mang không biết định hướng tương lai,… để rồi, các con tìm đến Nhân số học như một công cụ giúp mình trả lời những thắc mắc ấy. Đối tượng còn lại thuộc các em BỊ BẮT ĐI HỌC theo yêu cầu của ba mẹ. Chính vì vậy, thái độ phản kháng trong các con nhiều. Thay vì hỏi “Mình sẽ học được điều gì từ lớp học này?” thì trong tâm trí của các con liên tục phát ra những câu hỏi “Tại sao nghỉ hè rồi còn bắt con phải đi học?”, “Cái này là ba mẹ thích, chứ con đâu có thích đâu!”.
Mình biết các con còn quá nhỏ, và cuộc sống của các con cũng trong vòng an ổn, nên con chưa nhận thấy tầm quan trọng, và sự cần thiết cho hành trang vào đời từ những lớp học như thế này. Tụi mình cũng không bắt ép các con phải ngồi thẳng thớm, nghiêm túc trong giờ học, vì càng làm như vậy các con sẽ càng cảm thấy khó chịu và khó tiếp nhận. Thông qua mỗi buổi học, đan xen vào những kiến thức giảng dạy, tụi mình vẫn không ngừng động viên các con hãy mở lòng và đón nhận những điều mà những ngày này các con được học, vì chắc chắn một ngày nào đó trong tương lai, các con sẽ cần chúng.
Và rồi, chúng mình chọn tôn trọng cảm xúc, tôn trọng cá tính, tôn trọng cách tiếp cận của các con.
ĐẰNG SAU NHỮNG CÁ TÍNH, LÀ KHÁT KHAO ĐƯỢC TIN TƯỞNG…
Hai giáo viên theo sát các con trong lớp học này chính là cô Diễm Hương – người dạy những kiến thức về Nhân số học và thầy Phong Windie – người trực tiếp hướng dẫn các con sử dụng các tấm card Points of You, hay Card Knowdell và Mật mã Holland, cùng những anh chị giáo vụ dành riêng cho nhánh lớp này. Trải qua ba ngày học, cả vui chơi ngoài thời khóa, các anh chị là người hiểu các con nhất trong những giới hạn mà các con cho phép. Để rồi, chúng mình nhận ra, không chỉ người lớn mới có những băn khoăn, trăn trở, mà các con, cũng đầy rẫy những câu chuyện kể và cần được lắng nghe…
Bạn có đang là một người cha, người mẹ của những đứa con? Đã bao giờ bạn áp đặt con mình phải theo những quy chuẩn mình đặt ra? Và bạn có quan tâm đến cảm xúc của các con, trong những trường hợp ấy?
Những lời tâm sự mà chúng mình nhận được nhiều nhất từ những cô bé, cậu bé ở lớp này, chính là các con cần được SỰ TIN TƯỞNG TỪ NGƯỜI LỚN. Tin tưởng cho con được quyền chọn bạn mà chơi, chọn môn mình thích, chọn nghề mình yêu. Hiện tại, các con đang bị đóng khung bởi những giới hạn đặt ra từ ba mẹ quá nhiều. Có bé chia sẻ: “Con không được chơi với bạn con thích mà phải chơi những bạn dựa trên quy chuẩn đặt ra của ba mẹ: bạn đó phải nhà giàu, học giỏi,…”. Có đứa thì “rất thích chơi đá bóng nhưng lại bị ba ngăn cản, vì ba không thích cho con chơi bóng”. Cũng có bạn nhỏ không biết những giờ giải lao, vui chơi giải trí như thế nào vì dường như cả một tuần đều phải “xách balo lên và đi học, theo những lịch học dày đặc mà ba mẹ đã đăng ký cho”, có em lại phải luôn chịu áp lực đứng đầu lớp… Các con cứ chạy theo những sắp đặt của người lớn một cách vô thức, không một sự thích thú, mà như một nghĩa vụ. Để rồi, khát khao lớn nhất trong các con lúc này đây chính là được sống trong phiên bản mình thích, với sự ủng hộ và tin tưởng từ người lớn.
Trong buổi học về Points of You, khi được thầy Windie bảo các con hãy lựa cho mình một tấm card để nói về ước mong của mình, đã có một bạn nhỏ chọn tấm card có tên là “SỰ TIN TƯỞNG”. Đôi mắt rưng rưng, con bảo: “Con đã lớn, và con cần sự tin tưởng, ủng hộ từ ba mẹ”. Vậy thì những người lớn chúng ta ơi, mình hãy thành thật tự nhìn lại, mình có đang giáo dục con trong một khuôn khổ chật hẹp với những giới hạn của bản thân không? Bạn có đang bó buộc con mình, trong những sự kỳ vọng của chính mình? Những đứa trẻ trông có vẻ lạnh lùng, thờ ơ bên ngoài, nhưng thật ra tận sâu bên trong, chúng vẫn luôn cần được một ai đó tiếp lửa bằng sự tin tưởng, động viên, cạnh bên để các con có thể tự tin sải rộng đôi cánh bay trên vùng trời tự do của riêng mình. Và hơn ai hết, chúng ta, những người làm cha, làm mẹ chính là những người phải biết gieo vào con những hạt mầm về niềm tin, để con được tiếp thêm sức mạnh bước vào đời.
ĐẰNG SAU NHỮNG ĐỨA TRẺ TƯỞNG CHỪNG VÔ ÂU LÀ NHỮNG SỰ QUAN SÁT VÔ CÙNG SÂU SẮC…
Ba ngày học cùng nhau, cũng là lúc các con bắt đầu quen biết, làm quen và kết giao với những người bạn xung quanh mình. Một lớp học với nhiều cá tính khác nhau, khiến chúng mình cũng phải uyển chuyển, linh hoạt trong cách truyền tải nội dung bài học, và cả những sự quan tâm, quan sát cho phù hợp với cá tính của mỗi đứa.
Nhìn một vòng quanh những gương mặt các bé trong lớp, ấn tượng đập vào mắt tụi mình là hình ảnh của một cô bé xinh đẹp nhưng con có một đôi mắt buồn. Con trầm lặng, và dường như tự gói mình trong vòng cô độc, không kết giao với ai. Sau khi được biết, con sinh ngày 03/03/2013, cùng với cái tên cho con thêm 3 con số 3 nữa. Quá nhiều số 3 trong một biểu đồ đã khiến con khép mình lại, không muốn kết giao với ai. Chắc có lẽ tụi nhỏ trong lớp cũng cảm nhận được điều này. Đến lúc trao nhau tấm card, cho người mà bạn muốn truyền tải thông điệp từ tấm card đó nhất, đã có một cậu bé đứng lên, dành tặng tấm ảnh có hai chú chim non đang kề cận nhau cho cô bé kia và bảo: “Mình tặng tấm card này cho bạn, mong bạn sẽ bớt cô đơn”. Vậy đó mà cả khán phòng vỗ tay, còn tụi mình, rưng rưng muốn chảy nước mắt.
Và trong những cái ôm sau đó, tụi mình có nói với con: “Con có biết là khi con cười, con đẹp lắm không!”. Vậy đó mà dường như đã chạm được đến cô bé, những buổi học sau, ẩn sau gương mặt man mác buồn ấy, đã xuất hiện thêm những nụ cười thiệt xinh trên môi con. Tụi mình, cũng âm thầm nở hoa rực rỡ trong lòng!
Bên cạnh đó, mình còn được nghe mấy đứa nhỏ giáo vụ kể lại, sau những giờ học, đám nhỏ lại tụ tập cùng nhau ăn uống, vui chơi. Và sau những cuộc vui ấy, những đứa nhỏ còn ở lại sau cùng đã có những buổi tâm sự cùng nhau, để kể cho nhau nghe những ngổn ngang lòng mà tụi nhỏ đang trải qua. Có đứa kể về áp lực học hành, có đứa kể chuyện ‘gà bông’ tuổi mới lớn, có đứa chỉ ngồi lắng nghe,… Nhưng nhờ có những khoảnh khắc như thế, mà các con hiểu nhau và thương nhau nhiều hơn, có thêm được một vòng kết nối bạn bè mới.
ĐƯỢC THAM GIA VÀO BÀI ĐÁNH GIÁ LỰA CHỌN NGHỀ NGHIỆP…
Một trong những hoạt động mà các con thích nhất trong lớp học, đó chính là phần xếp card Knowdell và sử dụng Mật mã Holland, như một trò chơi giải mã những sở thích, tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu giúp con có những định hướng nghề nghiệp một cách rõ ràng hơn.
Phần lớn các con trong lớp học này chưa có một định hướng cụ thể rõ ràng cho hành trình phía trước của mình vì các con vẫn còn quá nhỏ, hoặc cũng có bạn không biết mình thích gì. Và chính hoạt động này, đã giúp các con có thêm được những định hướng tích cực cho bản thân. Tụi mình cũng đã ngồi lại nói chuyện, lắng nghe từng tâm tư, nguyện vọng của mỗi đứa. Để rồi, thông qua con số chủ đạo cũng như những phân tích về những điều được đánh giá qua bộ card Knowdell và mật mã Holland mà các con làm, cô Diễm Hương và thầy Windie đã có những tư vấn, khơi gợi thêm những hướng đi phù hợp cho các con, để mỗi đứa có thể tự tin lựa chọn cho mình những hướng đi mà con thích.
Tụi mình mừng, vì có nhiều em trong số đó tìm thấy được cho mình một điểm đến rõ ràng hơn. Có bạn có con số chủ đạo 5 thì thích làm du lịch; có em muốn làm y tá, có bạn muốn làm nghề kiến trúc sư,… Với chúng mình, nghề nào cũng được, quan trọng là các con có thích nghề đó không? Nó có nằm trong thế mạnh của các con không? Nếu mọi thứ đều nằm trong vùng Ikigai của con, thì chỉ cần con luôn tin vào chính mình, mạnh dạn bước đến thì con sẽ đỡ nhọc nhằn hơn trong những ‘bài thi’ sai và sửa sai sau này. Và chúng mình tin rằng, khi hiểu được những điều này, các con sẽ có thêm được một hành trang vô cùng vững chắc cho chặng đường sắp đến của mình.
ĐỨA TRẺ NÀO CŨNG CÓ NHỮNG ‘THẾ GIỚI’ RIÊNG…
Sau những ngày đồng hành cùng lớp học, tụi mình nhận ra, mỗi đứa nhỏ chính là một ‘thế giới’ rất riêng, muôn hình vạn trạng, muôn tính cách và cả những cảm xúc khác nhau. Các con đang vào tuổi dậy thì, một lứa tuổi muốn khẳng định bản thân trên nhiều lĩnh vực nên đôi khi có hơi khó tính, khó chiều. Nhưng ẩn sâu trong đó, các con cũng vô cùng tình cảm, hiểu chuyện và sâu sắc, chỉ là ngoài mặt cố tỏ ra lạnh lùng, thờ ơ. Và người lớn chúng ta, chỉ cần đến gần, quan tâm tụi nhỏ một chút, yêu thương tụi nhỏ một tẹo, thì chúng sẽ mở lòng ra chia sẻ với mình đủ mọi thứ trên đời. Rằng tụi nhỏ cũng có áp lực, áp lực từ sự kỳ vọng của ba mẹ, từ sự ganh đua, hơn thua của các bạn cùng lớp, cùng vui buồn lẫn lộn với mớ cảm xúc, tình cảm gà bông của tuổi mới lớn,…
Dẫu biết rằng, để bước vào ‘thế giới riêng’ ấy của các con, không phải là điều dễ dàng nhưng nếu người lớn chịu mở lòng, chịu lắng nghe, chịu tin tưởng, thì chắc chắn, ‘thế giới riêng’ ấy sẽ luôn sẵn sàng mở rộng vòng tay, để đón chào người lớn chúng ta bước vào và cùng chúng trưởng thành…
Chúng mình, đã chọn cách lắng nghe, động viên, tin tưởng các con trong các buổi học.
Cảm ơn các con, đã chịu mở cửa ‘thế giới’ của riêng mình, để cho các cô, các anh chị có cơ hội được bước vào, lắng nghe và đồng hành cùng các con, trong khoảnh khắc này… 🤗🤗🤗
Thương và Gửi thật nhiều niệm lành, cho hành trình sắp tới của các con! 🌷🌷🌷
(19/06/2022 – QH & MayQ Team)